تو جامعه ای که زندگی می کنیم بعضی ها رو میبینیم که در آمد خوبی دارن و در ظاهر زندگی رو به راهی دارن اما وقتی پای صحبتاشون می شینی اگر شناخت قبلی ازشون نداشه باشی فکر می کنی جزء طبقه فقیر جامعه هستن اینقدر از وضع اقتصادی زندگیشون ناله و شکایت می کنن که ناخود آگاه به فکرت میرسه که اگر بتونی یه کمکی هم بهشون بکنی.
و در مقابل افرادی هستن که در آمد متوسطی دارن ,وضع ظاهری زندگیشون هم زیاد خوب نیست ,اما در حرف ها و حدیث هاشون هیچ گاه شکایت و ناله نمی کنن و همیشه به وضعیت خودشون راضی هستن .
این دو وضعیت رو که به تصویر کشیدم از زاویه های مختلفی میشه نگاه کرد از زاویه قناعت و اسراف و .....اما آنچه مد نظر منه چیز دیگری است .
لابد کلمه برکت رو تا به حال زیاد شنیدید و حتی به کار بردید؟اصلا این کلمه یه انس خاصی تو صحبت ها داره ,می گن فلانی تو زندگیش برکت هست ,فلانی عمرش و جوونیش برکت داشت که تونست این قدر موفق بشه و یا نان رو به عنوان برکت سفره نام میبرن و احترام خاصی هم بهش قائل هستن.
اول ببینیم معنای برکت چیه؟وقتی به لغت نگاه می کنیم برکت رو ((نعمت های ثابت و پایدار که همراه با کثرت و خیر و افزایش باشه) معنا کردن .
حالا این برکت ممکنه تو امور اقتصادی زندگی باشه و یا در امور معنوی( مثل برکت در عمر، دارایى، علم، کتاب ...)باشه .
سوال مهمی که اینجا مطرح میشه اینه که چکار کنیم برکت تو زندگیمون زیاد بشه پولی که بدست می آوریم برکت داشته باشه عمرمون برکت داشته باشه زندگیمون سراسر برکت بشه؟
قران مجید دو عامل بزرگ رو برای برکت در جامعه ذکر می کنه;
(وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَکَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ وَلَـکِن کَذَّبُواْ فَأَخَذْنَاهُم بِمَا کَانُواْ یَکْسِبُونَ:و اگر اهل شهرها ایمان آورده و تقوا پیشه مىکردند، برکاتى از آسمان و زمین به رویشان مىگشودیم، ولى آنها تکذیب کردند پس ما نیز ایشان را به سزاى آنچه مىکردند گرفتار ساختیم)(1)
در منطق قرآن دو عامل ایمان و تقوا هستند که در سایه سار انها فرد و جامعه میتونه برکت رو در زندگی خودش تجربه کنه و با بدست اوردن این برکت به موفقیت های اقتصادی و معنوی برسه .
و وقتی به روایات نگاه می کنیم عواملی رو برای ایجاد برکت از جمله بخشش و انفاق مال که فرمودند( «برکة المال فی الصدقه:برکت مال در انفاق و صدقه است) (2)و یا فرزند صالح رو نیز بعضی از روایات به عنوان برکت زندگی معرفی کردن .همچنینی عوامل مهمی رو برای از بین رفتن برکت از زندگی بیان کرده اند از جمله:بی نمازی که وجود مبارک حضرت زهرآ سلام الله علیها (یَرْفَعُ اللّه ُ الْبَرَکَةَ مِنْ عُمْرِهِ وَ یَرْفَعُ اللّه ُ الْبَرَکَةَ مِنْ رِزْقِه:خداوند برکت را از عمر و رزق و روزی شخص بی نماز بر میدارد )(3)
شاید این سوال در ذهن شما نقش ببنده که اگر ایمان و تقوا سبب نزول برکات و نعمت ها در زندگی فردی و اجتتماعی میشه, پس چرا کشورهاى غیر مسلمان ، وضع بهترى دارند و کشورهاى اسلامى با مشکلات فراوانى روبرو هستند؟
در جواب این سوال باید سه نکته اساسی رو در نظر بگیریم
1) اوّلاً آن کشورها از نظر علم و صنعت جلو هستند، ولى از نظر روحى و روانى آرامش ندارند. از این نظر آنان نیز مشکلات فراوانى دارند.
2): اغلب کشورهاى اسلامى، تنها نام اسلام را با خود دارند و قوانین و رهنمودهاى دین اسلام در آنجا حاکم نمىباشد.
3) در قرآن، دو نوع رفا و آسایش داریم:
الف: رفاه و گشایش براى خوبان که همراه برکات و نعمت هاست ، «فَتَحنا علیهم برکات».
ب: رفاه و گشایش براى کفّار و نااهلان که دیگر همراه برکت نیست بلکه عذابی برای آنهاست :
(( فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُکِّرُواْ بِهِ فَتَحْنَا عَلَیْهِمْ أَبْوَابَ کُلِّ شَیْءٍ حَتَّى إِذَا فَرِحُواْ بِمَا أُوتُواْ أَخَذْنَاهُم بَغْتَةً فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ :پس چون هشدارهایى را که به آنها داده شده بود فراموش کردند، درهاى همه چیز را [براى امتحان] بر آنان گشودیم، و چون بدانچه داده شده بودند سرمست شدند، ناگاه گرفتارشان کردیم و در آن هنگام یکباره نومید شدند))(4)
که در این زمینه پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله) فرمودند: ((اذا رأیت اللّه یعطى على المعاصى فان ذلک استدراج منه:اگر مشاهده کردى که دنیا به کام گنهکاران است خوشحال مباش، زیرا این استدراج الهى و به تدریج هلاکت کردن اوست))(5)
منابع:
1)اعراف 96
2)غررالحکم، ص 395
3)(مسند فاطمه الزهراء، ص 235)
4)انعام 44
5)مجمع البیان، ج4، ص302، ذیل همین آیه